Chyba wszyscy znają sieć fast-food Subway. Jak każda duża firma borykają się oni od dawna z niezadowolonymi klientami, a to że kanapka za krótka {1} albo że w chlebie są podejrzane chemikalia {2}. Nie wiem, jak to wygląda teraz, ale kilka lat temu Subway miał więcej barów na świecie niż McDonalds {3}.

Przed kilkoma tygodniami irlandzki sąd najwyższy ustalił, że „chleb” sprzedawany przez tamtejszego Subway’a nie jest z prawnego punktu widzenia chlebem {4}. Dlaczego to, czy coś jest chlebem, czy nie, jest zdefiniowane w prawie?

Chodzi o podatki – wiele krajów, w tym Polska, stosuje różne stawki podatkowe dla różnego rodzaju wyrobów kulinarnych. O ile zwykły chleb jest opodatkowany u nas stawką 5%, to słodkie bułki z serem mają już stawkę podatku 23%.

W Polsce niższy podatek mają „chleb, bułki, niezawierające dodatku miodu, jajek, sera lub owoców, a zawierające w suchej masie nie więcej niż 5% masy cukru i nie więcej niż 5% masy tłuszczu” {5}.

Podobne regulacje ma Irlandia i tamtejszy sąd orzekł, że pieczywo sprzedawane przez Subway w ich gorących kanapkach jako „chleb” ma wagowo 10% cukru w porównaniu do mąki, a legalny limit jest 2%. Po prostu Subway sypie do swojego chleba za dużo cukru, przez co powstały twór nie jest już, z prawnego punktu widzenia, chlebem.

Nie wiem, czy Subway w Polsce stosuje taką samą recepturę jak w Irlandii i czy polski „chleb” Subway’a jest tak samo wypełniony cukrem. Jest to jednak dość prawdopodobne, bo jedzenie tej sieciówki smakuje tak samo na całym świecie.

Nie oznacza to, że sprzedawany przez konkurencję chleb jest tak naprawdę chlebem. Po prostu inne sieci albo stosują prawdziwy legalny chleb, albo (co bardziej prawdopodobne) stosują do swojego słodkiego chleba odpowiednią (wyższą) stawkę podatkową.

Kilka lat temu przez prasę przetoczyły się doniesienia, że to, co Subway sprzedaje jako kurczak, tak naprawdę składa się w połowie z mięsa, a w połowie z soi {6}.

Kanadyjscy badacze wzięli próbki tego, co 5 najpopularniejszych sieciówek sprzedawało jako „kurczak” i sprawdzali genetycznie, z czego się to coś tak naprawdę składa.

Grilowany kurczak w kanapce sprzedanej przez McDonalds wykazał 85% DNA kury. To nie oznacza, że McDonalds oszukuje, bo marynowanie, dodawanie przypraw i przetwarzanie powodują, że poziom 100% jest niemożliwy do osiągnięcia.

Większość sprawdzanych kurczaków miała tak naprawdę 85-90% DNA kury (prawidłowy wynik), a próbki z Subway’a miały zależnie od rodzaju kanapki 54% albo 43% kurzego DNA, a reszta to soja. Kanadyjczycy podejrzewali jakiś błąd, więc powtórzyli badanie nowych próbek z Subway’a, ale otrzymali taki sam wynik.

Subway zaprzeczył i oświadczył, że ich testy pokazują, że kurczak zawiera tylko 1% soi oraz że badanie jest źle wykonane i źle interpretowane, a oni dokładają największych starań, by sprzedawać najzdrowsze pożywienie z najlepszych składników itp itd 🙂

Tak naprawdę najprawdopodobniej zawinił dostawca Subway’a, który dostarczył niezgodnie z zamówieniem kurczaka składającego się w połowie z soi. Mimo wszystko mleko się rozlało i Subway ucierpiał. Firma ponosi pełną odpowiedzialność za jedzenie, które sprzedaje, niezależnie od kwestii dostawców.

Powtórzmy – chodzi o jedno badanie wykonane kilka lat temu w Kanadzie. To nie oznacza, że kurczak sprzedawany teraz w Polsce przez Subway’a jest w połowie z soi. Przypuszczam, że Subway zaostrzył kontrole i teraz ich kurczak jest podobny do kurczaka konkurencji.

Mimo wszystko powinniśmy mieć świadomość, że to, co kupujemy na mieście może się zdecydowanie różnić od tego, co możemy zrobić sami w domu. Sam piekłem chleb w domu (lata temu) i nigdy nie dodawałem do niego cukru. A okazuje się, że sprzedawany w Irlandii chleb w ciepłych kanapkach Subway’a ma na kilogram mąki 100 g cukru (pół szklanki).

Jeśli pójdziesz do sklepu, kupisz kawałek mięsa kurczaka, a następnie go usmażysz albo upieczesz, to otrzymasz coś zupełnie innego niż to, co fast-food sprzedaje jako kurczaka.

Dostępne w sieciówkach (chciałoby się napisać: śmieciówkach) kurczaki tak naprawdę najczęściej nie są czystym mięsem. Ich produkcja zaczyna się od mechanicznego oddzielenia mięsa kury od szkieletu, następnie to wszystko (mięśnie szkieletowe i inne części kurczaka) jest drobno mielone, mieszane z dodatkami i formowane maszynowo na kształt przypominający mięso z włóknami.

Te dodatki są najprzeróżniejsze i ich nazwy są czasem bardzo skomplikowane (i brzmią groźnie). Jest ich naprawdę dużo i mają na celu zrobienie czegoś, co smakuje lepiej niż mięso i ma zdecydowanie dłuższą trwałość. Według producentów jest to poprawianie jakości 🙂

Większość tych dodatków to różne formy węglowodanów i soli, przez co końcowy produkt zawiera mniej białka, a dużo więcej węglowodanów i soli (niż powinno mieć mięso). Według cytowanych przez powyższe kanadyjskie źródło dietetyków kurczak z sieciówki może zawierać 10x więcej sodu niż kurczak przyrządzony w domu (posolony do smaku).

Co ciekawe inne rodzaje mięsa są trudniejsze do tak skomplikowanego przetwarzania niż kurczak, więc są mniej przetworzone i zawierają najczęściej mniej dodatków. No ale pani dietetyk w TV powiedziała, że kurczak jest zdrowy, to tłumy go kupują.

Jeśli kiedyś kupisz na mieście kanapkę z kurczakiem, to pamiętaj, że ten „chleb” może być słodką bułką, a kurczak może być czymś, co smakuje jak mięso, ale niekoniecznie nim jest.

To nie jest krytyka Subway’a – ta sieć nie jest gorsza od konkurencji, po prostu ostatnio ma pecha do złej prasy z powodu „optymalizacji” podatków i nieuczciwych dostawców.

Wręcz przeciwnie – jeśli jesteś daleko od domu na pustkowiu, gdzie tylko fast-food jest dostępny, to Subway jest chyba najlepszą opcją dla niejedzących chleba.

Wszystkie kanapki Subway’a można kupić jako sałatkę (zamiast chleba jest mieszanka sałat, cała reszta taka sama), więc problem słodkiego chleba odpada. Jednak jeśli nie lubisz soi, to weź kanapko-sałatkę z wołowiną a nie kurczakiem 🙂

Czytaj więcej: Dieta paleo | Paleo dla początkujących | Efekty diety paleo | Żywieniowe fakty i mity | Dieta na… | Paleo dla dzieci? | Styl życia paleo