Nikt nie neguje tego, że antybiotyki są czasem niezbędne i mogą nawet ratować życie. Powinniśmy jednak wiedzieć, że ich stosowanie ma skutki uboczne. Coraz więcej badań wiąże stosowanie antybiotyków u dzieci z późniejszymi alergiami.

Odkrycie antybiotyków odmieniło medycynę, która z upuszczania krwi przemieniła się w stosowanie nowoczesnych i skutecznych lekarstw. Antybiotyki praktycznie wyeliminowały choroby, które wcześniej były głównymi zabójcami ludzkości.

Do niedawna sądzono, że antybiotyki nie mają poważniejszych skutków ubocznych, no może poza chwilową biegunką. Mamy jednak coraz więcej badań, według których istnieje związek pomiędzy stosowaniem antybiotyków u dzieci, a późniejszymi alergiami i podobnymi problemami zdrowotnymi.

Antybiotyki wpływają na nasz mikrobiom, a to właśnie bakterie uczą nasz układ odpornościowy przez pierwsze kilka lat życia, jakie białka mamy tolerować, a z jakimi walczyć. Antybiotyki wpływają na ten proces uczenia się i przez to prawdopodobnie mogą powodować nadreaktywny układ odpornościowy.

Pod sam koniec roku ukazało się badanie {1}, według którego stosowanie antybiotyków u dzieci wiąże się z wyższym ryzykiem anafilaksji, astmy, alergii pokarmowych, zapalenia skóry, nieżytu nosa i zapalenia spojówek.

Mamy sporo innych badań dających przykładowe rezultaty {2, 3, 4, 5, 6…}. Lista jest długa i nie widzę potrzeby dalszego cytowania.

Wszystkie te badania mają podobny wynik: stosowanie antybiotyków u dzieci wiąże się z częstszym występowaniem alergii pokarmowych i wziewnych, astmy, problemów skórnych i innych chorób alergicznych.

Korelacja jest silniejsza, im więcej terapii antybiotykami albo im młodsze dzieci.

Pamiętajmy, że jest to korelacja, jednak z powodów etycznych jest niemożliwe wykonanie badań, które by pokazały jasno związek przyczyna-skutek.

Musielibyśmy wziąć chore niemowlęta i dzieci, podzielić losowo na dwie grupy, a następnie pierwszej podać zalecony antybiotyk, a drugiej placebo. Nikt raczej nie ryzykowałby życia i zdrowia dzieci, by takie badanie wykonać, prawda?

Badania pokazują więc tylko korelację, czyli statystycznie częste wspólne występowanie obu zdarzeń (antybiotyki i alergie), ale związek przyczynowo-skutkowy jest bardzo prawdopodobny.

Co z tego wynika dla nas, rodziców? Powinniśmy mieć pełną świadomość tego, że antybiotyki, choć czasem niezbędne, mają poważne skutki uboczne, wpływające na całe przyszłe życie dziecka.

Lekarze często przepisują antybiotyki w przypadkach, kiedy to tak naprawdę nie jest wskazane. Według amerykańskich danych aż ⅓ antybiotyków jest stosowana całkowicie niepotrzebnie {7}.

Nie powinniśmy się martwić maścią z antybiotykiem, problem jest głównie z doustnymi antybiotykami.

Jedno z moich dzieci dostało od lekarza syrop z antybiotykiem na opuchnięty palec (bo być może jest tam jakaś infekcja bakteryjna). Mieliśmy spory dylemat, ale postanowiliśmy poczekać jeden dzień.

Gdyby palec się pogorszył, to byśmy dali ten syrop, ale całe szczęście następnego dnia opuchlizna zaczęła schodzić i obeszło się bez antybiotyku.

Pamiętaj – nie chcę nikogo przekonywać, żeby nie wykonywać zaleceń lekarza. Antybiotyki mają swoją bardzo ważną rolę i ich celowe nieużywanie może się bardzo źle skończyć!

Badania nie pokazują, że po jednej kuracji antybiotykiem dziecko na pewno będzie mieć astmę. Pokazują, że im więcej takich kuracji (i im młodsze dziecko), tym ryzyko alergii i chorób alergicznych większe.

Nie chodzi więc o to, żeby nigdy nie podawać dzieciom antybiotyków, ale żeby zminimalizować częstość ich stosowania.

Proponuję, by porozmawiać z lekarzem i zapytać, czy antybiotyk jest rzeczywiście niezbędny, jakie jest ryzyko albo czy można poczekać z lekarstwem 1 lub 2 dni i obserwować dziecko.

Gdyby mi lekarz powiedział, że dana choroba to na 100% infekcja bakteryjna i nieleczona może przerodzić się w sepsę, to bym raczej nie miał wątpliwości.

W przypadku, gdy lekarz dmucha na zimne i antybiotyk przepisuje bo „na razie nic nie wiadomo, a nuż się przyda”, a nie ma poważnego ryzyka, to bym wolał kupić ten antybiotyk, ale poczekać z podawaniem, obserwując jak choroba dziecka będzie się rozwijać. Być może to nic takiego i antybiotyk nie będzie potrzebny.

Nie ma niestety prostej odpowiedzi, czy dać dziecku antybiotyk, czy nie. Podejmij decyzję razem z lekarzem, rozważając ryzyko i ewentualne następstwa.

Czytaj więcej: Dieta paleo | Paleo dla początkujących | Efekty diety paleo | Żywieniowe fakty i mity | Dieta na… | Paleo dla dzieci? | Styl życia paleo