Rok bez jajek

Rok temu postanowiłem nie jeść jajek. Czy da się przeżyć rok bez jajek? Jakie niedobory mogą potencjalnie grozić? Czy rezygnacja z jajek może się odbić na zdrowiu? Czego się nauczyłem i co mi dał ten rok bez jajek?

W kwietniu zeszłego roku opublikowałem wpis opisujący moje wyniki domowego badania przeciwciał IgG (Test Food Detective). Tak naprawdę ten test wykonałem dokładnie rok temu – w lutym, ale opisałem go dopiero w kwietniu.

Najwyższy poziom przeciwciał miałem na jajka i migdały. Postanowiłem ich nie jeść przez jakiś czas. Migdałów do tej pory unikam, a bez jajek wytrzymałem prawie rok. Co mi dał rok bez jajek?

Najpierw jednak słowo wyjaśnienia. Niektóre pokarmy stymulują nasz układ odpornościowy. Przyczyniają się do tego nieszczelne jelita, zaburzenia flory bakteryjnej jelit, infekcje, toksyny i kilka innych czynników.

Nie mówię tu o alergiach, w przypadku których powstają przeciwciała IgE, ale o nadwrażliwościach pokarmowych – przeciwciałach IgG (czytaj więcej: Alergia, nietolerancja, nadwrażliwość – różnice).

U osób borykających się z chorobami autoimmunologicznymi (kiedy to nasz układ odpornościowy atakuje własne tkanki) bardzo przydaje się unikanie tych pokarmów, żeby uspokoić system immunologiczny.

W przypadku nadwrażliwości pokarmowych wciąż mamy wiele niewiadomych. Nie wiemy, dlaczego wiele zdrowych osób ma przeciwciała na określone pokarmy. Wiemy też, że u osób z problemami autoimmunologicznymi eliminacja niektórych pokarmów nie daje żadnych efektów, pomimo wysokich poziomów przeciwciał na nie.

Widziałem silną reakcję mojego organizmu na pszenicę (i inne zboża glutenowe) oraz pokarmy mleczne, więc ich nie jadam. Z testu wyszło, że potencjalnie jajka mi też szkodzą, więc postanowiłem to przetestować.

Jajka to jeden z najbardziej odżywczych pokarmów na świecie. Zawierają wszystko, co jest potrzebne do budowy całego organizmu ptaka – mózgu, kości, chrząstek, mięśni, naczyń krwionośnych itp.

Nasze ciało składa się tych samych cegiełek, dlatego jajka są tak ważne. Zawierają białko, tłuszcz, dużo witamin i mikroelementów (zobacz też: Jajka omega-3 – zdrowie czy marketing?).

Czym grozi niejedzenie jajek? Jeśli masz mało zróżnicowaną dietę bogatą w przetworzone pokarmy z fabryki, to jajka mogą być istotnym (i najprawdopodobniej też najważniejszym) źródłem kilku aminokwasów, witamin i tłuszczów.

Jeśli jesz urozmaicone i mało przetworzone jedzenie z natury i nie unikasz mięsa, to raczej masz pod dostatkiem większości składników odżywczych. W tym przypadku rezygnacja z jajek może grozić brakiem tylko jednej substancji – choliny.

Cholina wchodzi w skład między innymi lecytyny – pewnie wiesz, że lecytyna jest niezbędna dla rozwoju i życia zwierząt i ludzi. W przeszłości cholinę zaliczano do witamin typu B.

Najbogatsze źródła choliny w pożywieniu to jajka i wątróbka. Innymi istotnymi źródłami są kalafior, brokuł (i inne warzywa kapustne), mięso, ryby, niektóre rośliny strączkowe i orzechy.

Mięso i kapustne jem prawie codziennie, więc musiałem się upewnić, że raz w tygodniu zjem wątróbkę i mogłem rozpocząć rok bez jajek.

Ogromnym ułatwieniem było dla mnie to, że już od jakiegoś czasu nie jadałem śniadań (zobacz też: Rok bez śniadań). Gdybym chciał jeść co rano coś, co zawierałoby białko i tłuszcz, a tylko niewielkie ilości węglowodanów, to bez jajek jest to naprawdę wyzwanie.

Uważnie obserwowałem swój organizm. Po rezygnacji z jajek nie zauważyłem żadnych zmian. Po pół roku, na wakacjach, raz przez nieuwagę zjadłem sałatkę zawierającą jajka. Zero reakcji.

Pod koniec roku przyszedł grudzień. Wcześniej już planowałem jeść jajka na święta i zobaczyć, jak na nie zareaguję. W połowie grudnia celowo zjadłem łyżeczkę jajecznicy od dzieci – żadnej reakcji.

Przez święta jadłem wypieki z jajkami. Nie zaobserwowałem absolutnie żadnych zmian – na lepsze ani na gorsze.

Co to oznacza? Sam nie wiem. W moim przypadku jajka są w tej nie do końca wyjaśnionej kategorii pokarmów, które dają wysoki poziom przeciwciał IgG, ale ich eliminacja (nawet bardzo dokładna i na dłużczy czas) nie daje żadnych efektów.

Nie widziałem żadnej poprawy zdrowia po eliminacji jajek i żadnego pogorszenia po ich ponownym wprowadzeniu. Co ciekawe, nie miałem na nie specjalnej ochoty – mój organizm nie domagał się ich.

AKTUALIZACJA: W późniejszym o kilka miesięcy wpisie postawiłem hipotezę, że być może jajka wpływały negatywnie na moją tarczycę: Rok bez jajek, rok bez śniadań – badanie krwi.

Pół roku po wykonaniu testu Food Detective (i niestety jakiś tydzień po tej nieszczęsnej sałatce z jajkami) wykonałem test na przeciwciała w laboratorium i pokazał mi bardzo wysoki poziom przeciwciał IgG zarówno na białka jak i na żółtka.

Te testy są drogie, dlatego nie wykonywałem ich od tego czasu i nie wiem, czy po kilku miesiącach bez jajek spadł u mnie poziom przeciwciał.

Można powiedzieć, że to wszystko na marne, że eliminacja jajek nie dała mi nic, ale ja się z tym nie zgodzę.

Jajka są często nadużywane u osób odżywiających się paleo albo niskowęglowodanowo. Niektórzy jadają codziennie dość duże ilości.

Dla mnie była to ważna lekcja – nawet bez tak uniwersalnego i przydatnego pokarmu jak jajka da się żyć.

Przypuszczam, że będę jadł jajka, ale raczej nie za często. Pewnie nie częściej niż raz na tydzień.

Co z tego może wynikać dla ciebie, droga czytelniczko, drogi czytelniku? Jeśli masz za sobą test na przeciwciała IgG i pokazał on nadwrażliwość na określone pokarmy, to niekoniecznie wszystkie z nich nasilają stany zapalne.

Może się okazać, że prawdziwym winowajcą są pokarmy o średnim poziomie przeciwciał IgG, a te z wysokim mogą być niegroźne (szczególnie jeśli tych pierwszych unikasz od jakiegoś czasu).

Wszelkie testy testami, ale najważniejsza jest obserwacja własnego organizmu i samopoczucia. Jeśli test pokazał, że możesz jeść dany pokarm, ale źle na niego reagujesz, to go nie jedz.

A jeśli masz dużo przeciwciał na dany jakiś pokarm, ale jego eliminacja nie daje absolutnie żadnych efektów, to prawdopodobnie możesz go jeść (choć zalecam umiar).

Da się przeżyć rok bez jajek, będąc na żywieniu paleo. Bardzo pomaga w tym niejadanie śniadań.