Od uhonorowania Otto Warburga nagrodą Nobla w 1931 roku minęło prawie 90 lat. Warburg (urodzony w 1883) odkrył, że choć normalne komórki biorą energię z glukozy, tłuszczu albo ciał ketonowych, to większość nowotworów do swojego rozwoju potrzebuje glukozy.

Czyli wystarczy jeść mniej cukru, żeby pozbyć się raka, tak? Niestety to nie takie proste.

Choć mówimy o odkryciu sprzed 100 lat, to nauka niewiele posunęła się do przodu. Oczywiście wciąż mamy nowe badania, które pozwalają nam zrozumieć, jak dokładnie działa efekt Warburga {1}, ale, jak wiadomo, z leczeniem raka radzimy sobie słabo.

Oficjalna dietetyka zaleca żywienie się cukrem i unikanie tłuszczu, ale całe szczęście mamy coraz więcej badań pokazujących zalety diety ketogenicznej, szczególnie w przypadku nowotworów.

Kobiety z rakiem jajników lub trzonu macicy miały więcej energii, lepszy apetyt i funkcjonowanie na diecie ketogenicznej {2}.

Analiza statystyczna badań na ludziach i zwierzętach z glejakiem wysokiej złośliwości (rodzaj nowotworu mózgu) wykazały dłuższą przeżywalność na diecie ketogenicznej {3} i większy odsetek wyleczeń {4}.

Inna analiza badań wykazała, że dieta ketogeniczna wpływa na metabolizm komórek nowotworów, poprawia wyniki konwencjonalnego leczenia i polepszała ekspresję genów „antynowotworowych” {5}.

Można wymieniać dalej, ale czytelnik raczej już widzi, że nie ma badania, które by pokazywało, że radykalne ograniczenie węglowodanów leczy raka.

Naukowcy na razie udowadniają, że dieta ketogeniczna ma swoje miejsce jako skuteczny dodatek do chemioterapii i innych obecnie stosowanych metod walki z rakiem.

Zalety diety niskowęglowodanowej widać wyraźniej, jeśli chodzi o zapobieganie nowotworom i zapewne jest to ważniejsze niż leczenie dla większości czytelników.

Od dawna znamy wyraźny związek pomiędzy rakiem i wysokim poziomem cukru w krwi, insulinoopornością oraz cukrzycą {6, 7, 8… }.

Wydaje się więc, że obniżenie stężenia glukozy w krwi powinno zapobiegać rakowi, czy tak? Doskonałym przykładem jest metmorfina – lek stosowany często przy cukrzycy typu 2, który ma obiecujące rezultaty w zapobieganiu nowotworom {9, 10, 11}.

Jaki to ma związek z dietą ketogeniczną? Otóż działa ona w sposób zbliżony do metmorfiny – aktywuje AMPK – tą samą ścieżkę metaboliczną, na którą wpływa metmorfina (oraz także posty/głodówki, ograniczenie kalorii, aktywność fizyczna itp).

Dieta niskowęglowodanowa albo ketogeniczna jest doskonała w ustabilizowaniu poziomu cukru i insuliny w krwi, obniżeniu insulinooporności, więc powinna być skutecznym narzędziem zapobiegającym rakowi.

Niestety rak rakowi nierówny i mamy też nowotwory, które z powodu mutacji BRAF V600E potrafią odżywiać się ciałami ketonowymi (50% przypadków czerniaka, 10% raka jelita grubego, 100% białaczki włochatokomórkowej oraz 5% szpiczaka mnogiego {12}).

W tym przypadku dieta bardzo niskowęglowodanowa, która znacznie podwyższa poziom ketonów w krwi, może potencjalnie zaszkodzić. Nie znam żadnych badań na ten temat, ale całe szczęście takie nowotwory zdarzają się stosunkowo rzadko.

Lekarze nie polecają diety ketogenicznej, ale raczej nie ma lekarza, który powie, że obniżenie poziomu cukru w krwi, utrata zbędnego tłuszczu i pozbycie się insulinooporności zwiększą ryzyko raka, prawda?

Jeśli czytasz ten tekst, licząc, że dieta pozbawiona węglowodanów wyleczy raka albo zagwarantuje jego niepowstanie, to niestety muszę cię rozczarować.

Jakakolwiek dieta nie jest lekarstwem na raka i jest tylko jednym z wielu czynników, które mogą mu zapobiegać albo pomóc w terapii.

Jeśli będziesz się ruszać, żyć zdrowo, wysypiać się i nie przesadzać z węglowodanami, to możesz mieć spore szanse na uniknięcie raka – jednego z największych współczesnych zabójców.

Wielu z nas nie musi być na diecie ketogenicznej i może mieć zdrowe poziomy cukru i insuliny oraz prawidłową wagę przy umiarkowanej konsumpcji węglowodanów.

Są jednak tacy, u których tylko radykalne ograniczenie węglowodanów (dieta ketogeniczna) może dać radę w osiągnięciu powyższych celów.

Niestety żadna strona internetowa nie podpowie, ile węglowodanów możesz bezpiecznie jeść.

Jeśli naprawdę zależy ci na uniknięciu raka (bo np. masz w rodzinie wiele przypadków nowotworów), to nie bój się eksperymentować z dietą i glukometrem.

Być może dieta ketogeniczna jest właśnie tym, czego potrzebujesz do osiągnięcia idealnego poziomu glukozy i insuliny w krwi, a przez to znacznego zmniejszenia swojej szansy na raka.

Inspiracją i źródłem danych do tego wpisu był post Keto and Cancer: Where Do We Stand? z bloga Mark’s Daily Apple.

Czytaj więcej: Dieta paleo | Paleo dla początkujących | Efekty diety paleo | Żywieniowe fakty i mity | Dieta na… | Paleo dla dzieci? | Styl życia paleo