Właśnie pożegnaliśmy stary rok i to dobry czas na jego podsumowanie. Jaki był rok 2015 w nauce? Oczywiście mówimy o nauce o zdrowiu i żywieniu – miniony rok dostarczył nam wiele wyników badań, ale najciekawsze dotyczyły jelit i naszej flory bakteryjnej. Nie byłoby przesadą nazwać rok 2015 rokiem jelit i bakterii, gdyby nie to, że ten trend zaczął się już wcześniej i potrwa jeszcze co najmniej dziesięciolecie.

Poprzednie lata rozpoczęły falę doniesień o tym, jak ważną rolę odgrywają bakterie na, a przede wszystkim w naszych ciałach. Symboliczne było badanie z roku 2014, które obaliło panujący od ponad 100 lat dogmat o sterylności płodu i płynu owodniowego. Okazało się, że kolonizacja naszych jelit bakteriami nie zaczyna się podczas porodu i karmienia piersią, ale jeszcze w łonie matki (link).

Oto wybrane doniesienia naukowe z roku 2015 dotyczące jelit i flory bakteryjnej w mniej lub bardziej chronologicznym porządku:

• prebiotyki mają wpływ na poziom kortyzolu (homonu stresu) i polepszają reakcję organizmu na negatywne bodźce {1}
• ustna suplementacja probiotykami z bakteriami Lactobacillus rhamnosus razem z białkiem orzechów arachidowych skutkowała całkowitym zanikiem alergii u 80% uczulonych badanych {2}, ten sam probiotyk leczył także alergię na nabiał {3}
• po przeszczepie kału od swej otyłej córki szczupła do tej pory kobieta szybko także stała się otyła (link), inne badania również dowodzą związku pomiędzy otyłością i florą bakteryjną jelit (link)
• pomimo wcześniejszych sensacyjnych doniesień mediów – niezwiązana z celiakią nadwrażliwość na gluten naprawdę istnieje (link), a zwiększona przepuszczalność jelit pod wpływem glutenu występuje u każdego bez wyjątku człowieka (link)
• na podstawie badań bakterii obecnych w ściekach komunalnych można określić, jak duży procent mieszkańców danego miasta ma problemy zdrowotne i metaboliczne jak otyłość albo zespół jelita wrażliwego (link)
• niemowlęta, które przyjmowały probiotyk Lactobacillus rhamnosus przez pierwsze sześć miesięcy życia nie miały żadnych problemów neuropsychiatrycznych do 13. roku życia, a wśród ich rówieśników, którzy nie otrzymywali tych probiotyków, 17,1% miało ADHD albo zespół Aspergera (link)
• wykryto silny związek pomiędzy przyjmowaniem antybiotyków w dzieciństwie, zaburzeniami flory bakteryjnej jelit i chorobami w późniejszych okresach życia (link)
• więcej niż połowa wszystkich probiotyków zawiera gluten (link)
• skład flory bakteryjnej jelit dzieci wpływa na ich temperament i osobowość (link)
• choroba Parkinsona zaczyna się w jelitach (link)
• przeszczep kału jest najlepszą znaną terapią na infekcje Clostridium difficile (RzZJ: rzekomobłoniaste zapalenie jelit) i najprawdopodobniej leczy wszelkie inne zapalenia jelit (link)
• bakterie żyjące na naszym ciele pomagają nam walczyć z infekcjami skóry (link)
• niektóre bakterie jelitowe wydają się chronić dzieci przed astmą (link)
• używanie antybiotyków ma silny związek z nadmierną wagą u dzieci (link)
• niektóre mikroorganizmy w naszych jelitach mogą nie być zwykłymi bakteriami ale całkowicie nowymi formami życia (link)
• naukowcy badają, jak flora bakteryjna jelit wpływa na rozwój mózgu i zachowań społecznych (link i link)
• bakterie zamieszkujące jelita mają wpływ na autyzm – czy przeszczep kału stanie się rutyną w przypadku autyzmu? (link i link)
• bakterie jelitowe mają wpływ na skuteczność leczenia raka (link)

I na sam koniec o naszym sposobie żywienia: po raz kolejny udowodniono, że dieta paleo jest lepsza w przypadku cukrzycy typu II niż „zdrowa” dieta zalecana przez lekarzy i dietetyków (link).

Wszystkie powyższe odnośniki prowadzą do stron po angielsku (to obecnie język nauki) i najczęściej w biuletynach akademickich – popularne media (w szczególności polskie) nie były zbyt zainteresowane ani jelitami, ani bakteriami. Mam nadzieję, że w roku 2016 się to odmieni i więcej Polaków będzie mogło się dowiedzieć o najnowszych odkryciach naukowych dotyczących zdrowia.

Warto pamiętać, że możemy aktywnie dbać o bakterie żyjące w naszym układzie pokarmowym. Poprzez jedzenie albo niejedzenie określonych pokarmów możemy spowodować, że większość z tych miliardów bakterii będzie naszymi przyjaciółmi i sprzymierzeńcami, a nie wrogami. Jedz niepasteryzowane kiszonki i fermentowane pokarmy oraz owoce i warzywa. Unikaj zbóż i wszelkiej przetworzonej żywności z chemicznymi dodatkami.

Spośród opublikowanych w roku 2015 na stronie Paleo SMAK przepisów największą popularnością cieszył się Chleb paleo z warzyw (niskowęglowodanowy) – ponad 30.000 wyświetleń. Z pozostałych treści na stronie najczęściej czytane były: Co to jest dieta paleo i Paleo dla początkujących – odpowiednio 80.000 i 60.000 wyświetleń.

Wiele radości dało mi pisanie przez cały rok 2015 i dużo się przy tym nauczyłem. Mam nadzieję, że Wy, Drodzy Czytelnicy, także dowiedzieliście się czegoś ciekawego i że być może zmobilizowała Was ta strona do zmian w swoim życiu, oczywiście na lepsze.

Na rok 2016 życzę Czytelniczkom i Czytelnikom dużo zdrowia, wszelkiej pomyślności i samych pożytecznych bakterii w jelitach!

Czytaj więcej: Dieta paleo | Paleo dla początkujących | Efekty diety paleo | Żywieniowe fakty i mity | Dieta na… | Paleo dla dzieci? | Styl życia paleo