Cukrzyca ciężarnych, zwana także cukrzycą ciążową to nieprawidłowa gospodarka organizmu glukozą w czasie ciąży. Nie należy ją mylić ze zwykłą cukrzycą, która jednak bywa wykrywana podczas standardowych badań podczas ciąży.

Cały proces jest ustandaryzowany i polega na dwukrotnym badaniu ilości glukozy w krwi: na czczo oraz jakiś czas po wypiciu roztworu glukozy w wodzie (najczęściej po 2 godzinach).

Cukrzyca ciężarnych może w pewnych przypadkach doprowadzić do wielu wad rozwojowych, takie dzieci też są z reguły duże i mają większe prawdopodobieństwo komplikacji podczas porodu (np. niedotlenienia), dlatego ważna jest prawidłowa diagnoza.

Normy, na podstawie których określa się, czy kobieta ma cukrzycę ciążową, są nawet bardziej rygorystyczne niż te używane do wykrywania „zwykłej” cukrzycy u wszystkich.

Niestety normy mają to do siebie, że obejmują jakieś 95% populacji i wyniki poza nimi zdarzają się u całkowicie zdrowych osób. Dotyczy to w szczególności kobiet żywiących się według diety paleo albo niskowęglowodanowej (LCHF).

Kobiety, które przed ciążą jadły mniej węglowodanów od innych, mogą mieć zdiagnozowaną cukrzycę ciężarnych, choć tak naprawdę są całkowicie zdrowe.

Na tle współczesnego żywienia zdominowanego przez węglowodany (cukier, zboża…) ograniczenie ich ilości wyjdzie tylko na dobre (zobacz więcej: Węglowodany oraz Dieta niskowęglowodanowa).

Optymalna ilość bardzo różni się u różnych osób, ale można powiedzieć, że z reguły kobiety potrzebują nieco więcej węglowodanów niż mężczyźni (czytaj więcej: Ile jeść węglowodanów?).

Jako gatunek bardzo się różnimy między sobą gospodarką cukrową, dlatego niektórzy jedząc same śmieci pozostają szczupli, a inni pomimo wielu wysiłków tyją.

U niektórych z nas nawet nieduże ograniczenie ilości spożywanych węglowodanów skutkuje fizjologiczną insulinoopornością, podczas której można mieć na czczo wyższy poziom glukozy niż przewidują normy.

Sam autor tego artykułu, pomimo iż je nie tak małe ilości węglowodanów, według lekarza miałby stany przedcukrzycowe, choć jest tak daleko od cukrzycy, jak to tylko możliwe.

Dużo napisałem na ten temat opisując swoje wyniki badań cukru na czczo: Glukoza i paleo – badanie krwi (2016) oraz Glukoza i paleo – badanie krwi (2015).

Fizjologiczna insulinooporność to naturalny stan organizmu, który oszczędza glukozę dla tych części naszego ciała, które nie potrafią żywić się tłuszczem albo ketonami (część mózgu i erytrocyty, więcej na ten temat: Skąd organizm czerpie energię).

U pań w ciąży dochodzi dodatkowy czynnik – ich organizm oszczędza glukozę dla rosnącego dziecka. Mimo iż dziecko składa się (poza wodą) głównie z białka i tłuszczu, to do rozwoju potrzebuje pewnych ilości glukozy.

Co robić, żeby badanie na czczo i doustny test obciążenia glukozą wykazały wyniki mieszczące się w normie? Jak uzyskać „prawidłowe” wyniki?

Najprościej jest przestawić organizm ze spalania tłuszczu na spalanie cukru – w tym celu w ciągu tygodnia przed badaniem jedz co najmniej 150-250 g węglowodanów dziennie.

Gdy pierwsze badanie, przed którym jadłaś normalnie, wykazało cukrzycę – spróbuj lekarzowi wytłumaczyć, skąd mogło się to wziąć i poprosić go o powtórzenie badania i przed nim właśnie jedz dużo węglowodanów.

Fizjologiczna insulinooporność może wystąpić także, gdy stosujesz od czasu do czasu głodówki i posty oraz u niektórych sportowców (np. stosujących sprinty albo trening interwałowy).

Jeśli robiłaś takie rzeczy, to rozważ przerwę – nie tylko ze względu na wyniki badań. Ograniczanie na siłę ilości pożywienia nie jest wskazane na czas ciąży, tak samo jak bardzo intensywny wysiłek fizyczny (choć oczywiście ciąża nie jest przeciwwskazaniem dla umiarkowanego sportu).

Jeśli badania podczas ciąży pokazują cukrzycę, to są trzy możliwości:

• miałaś cukrzycę już wcześniej (np. cukrzycę typu I), a dopiero badanie w czasie ciąży ją wykryło
• nie miałaś cukrzycy, ale masz typową cukrzycę ciążową
• fałszywy alarm – nie masz cukrzycy, ani żadnych problemów z gospodarką glukozą, tylko fizjologiczną insulinooporność

U pań jadających nie za dużo węglowodanów pozytywny wynik badania może być fałszywym alarmem. Pamiętaj – może być, ale nie musi, nie wykluczaj dwóch pierwszych możliwości tylko dlatego, że jesz zdrowo!

Nic złego się nie dzieje, jak lekarz zaleci dietę – ograniczanie tłuszczu i jedzenie zbóż od rana do wieczora nie jest zdrowe (i tak naprawdę jest strzałem w stopę w przypadku cukrzycy), ale nie powinno poważnie zagrozić życiu i zdrowiu dziecka (czytaj więcej na temat roli żywienia w cukrzycy: Cukrzyca – fakty i mity oraz Dieta na cukrzycę).

Problemy mogą być wtedy, gdy lekarz uzna, że potrzebujesz zastrzyków insuliny albo tabletek. Sztuczne manipulowanie ilościami glukozy i insuliny w organizmie (gdy nie jest to potrzebne!) może być groźne dla dziecka!

Badania naukowe pokazują, że leki na cukrzycę ciężarnych u chorych na nią kobiet albo są albo całkowicie nieskuteczne (np. metformina – {1}), albo zwiększają ryzyko komplikacji okołoporodowych (np. glibenklamid – {2}).

Jeśli stosujesz żywienie paleo albo w jakikolwiek inny sposób ograniczałaś ilość spożywanych węglowodanów, to pozytywny wynik badań pod kątem cukrzycy w czasie ciąże może (ale nie musi!) być fałszywym alarmem.

Jeśli według lekarza potrzebujesz lekarstw, dołóż wszelkich wysiłków, żeby się upewnić, że naprawdę masz cukrzycę ciążową i naprawdę potrzebujesz leków, bo ich stosowanie może mieć negatywny wpływ na zdrowie dziecka.

Czytaj więcej: Dieta paleo | Paleo dla początkujących | Efekty diety paleo | Żywieniowe fakty i mity | Dieta na… | Paleo dla dzieci? | Styl życia paleo