Ciąża

Dieta paleo uzdrawia i wzmacnia organizm a także przywraca równowagę hormonalną, co wielu kobietom pomaga zajść w ciążę. Praktycznie wszyscy są zgodni (choć różnie to nazywają), że dieta bogata w warzywa i owoce razem z umiarkowaną ilością dobrej jakości mięsa jest najlepszym wyborem dla ciężarnej kobiety. To właśnie dieta paleo, a ciąża jest najlepszą okazją, żeby w końcu zacząć się zdrowo odżywiać: żadnych zbóż, a za to dużo jajek i zdrowego tłuszczu.

Ciąża, Paleo smak

Choć brakuje na ten temat badań naukowych, to mamy paleo twierdzą, że dieta paleo w czasie ciąży pomaga:

  • mniej albo w ogóle brak porannych nudności
  • stabilny poziom energii, brak kryzysów energetycznych
  • przybieranie na wadze tylko tyle, ile trzeba i ani grama więcej
  • dzieci nie mają alergii pokarmowych
  • prawidłowa, nie za wysoka waga urodzeniowa

Islandzki lekarz i antropolog Vilhjalmur Stefansson, który spędził 15 lat wśród Innuitów (Eskimosów) zamieszkujących północną Kanadę i odżywiających się głównie tłuszczem zwierzęcym i znikomą ilością pokarmów roślinnych, zauważył, że kobiety nie wykazywały żadnych patologii ginekologicznych, miały ciąże bez komplikacji i łatwe porody oraz nie miały żadnych problemów z karmieniem piersią.

Niestety wiedza lekarzy na temat odżywiania jest fatalna, każdy lekarz poleci kobiecie w ciąży „zdrowe” odżywianie pełne zbóż i niskotłuszczowego nabiału oraz przepisze mnóstwo suplementów mających uzupełniać minerały i witaminy, których to podobno zdrowe pożywienie jakoś nie dostarcza. Większość mam paleo nie rozmawiało z lekarzem w ogóle o żywieniu (lekarz o to i tak nie pyta), ufając bardziej swojej intuicji i słuchając swojego ciała, a nie koncernów farmaceutycznych.

Niezdiagnozowana celiakia (a zdecydowana większość taka jest) prowadzi do niskiej wagi urodzeniowej {1}. Przeciwciała przeciw glutenowi (gliadynie) u mamy korelują z problemami psychicznymi dzieci {2}.

Ponieważ ciężko sprawdzić, czy ma się nadwrażliwość na pszenicę i inne zboża, lepiej ich w ciąży unikać. Zboża szkodzą dorosłym, a co dopiero rozwijającym się dzieciom.

Są badania, według których im więcej glutenu w czasie ciąży, tym częściej potomstwo ma cukrzycę typu 1 {3}. Widać wyraźną korelację wyników eksperymentów na zwierzętach i obserwacji u ludzi. Z kolei dieta bezglutenowa w czasie ciąży zmniejsza szansę dzieci na celiakię, cukrzycę i choroby autoimmunologiczne pomimo sprzyjającym im genom {4}.

Choć powszechnie wiadomo, jak ważny jest kwas foliowy w czasie ciąży, to tak samo ważna cholina {5} jest pomijana nawet przeze lekarzy. Najbogatsze źródła choliny to pokarmy zwierzęce, a przede wszystkim jajka (żółtka) i wątróbka (najlepiej wołowa).

Jajka to jeden z najbardziej odżywczych pokarmów! Jedz ich dużo dla siebie i swojego dziecka.

Dieta paleo nie wymaga prawie żadnego suplementowania, bo dostarcza w nadmiarze potrzebnych tłuszczów, minerałów i mikroelementów, np. żelaza czy wapnia – w efekcie nie ma żadnej anemii. Dodatkowo pomaga mniejsza ilość kwasu fitowego w żywności, który upośledza wchłanianie.

Niestety we współczesnym świecie nie da się całkowicie uciec od suplementów. Przeczytaj, które z nich warto przyjmować: Suplementy.

Nabiał wcale nie jest potrzebny podczas ciąży, ale możesz jeść masło i śmietanę, o ile nie masz uczulenia lub nadwrażliwości na nabiał. Mleko matki zawiera niewielkie ilości kazeiny, które dobrze tolerujemy, jednak mleko krowie ma więcej kazeiny (i to troszkę innej), a sery posiadają jej bardzo dużo, więc bezpieczniej jest powstrzymać się od mleka i serów.

Badania pokazują, że konsumpcja nabiału w czasie ciąży koreluje z większą wagą urodzeniową (co obecnie nie jest dobre), a przez to z późniejszymi chorobami cywilizacyjnymi u dzieci {6}.

Nabiał wcale nie jest dobrym źródłem wapnia i bezpiecznie można go w ogóle nie jeść (czytaj więcej: Nabiał – jeść czy nie jeść oraz Kazeina A1 i A2).

Jednym z najważniejszych atutów odżywiania się z duchem paleo jest dostarczanie organizmowi dużej ilości tłuszczów, w szczególności nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Wiele badań jasno wskazuje, że obecność tych kwasów tłuszczowych w diecie podczas ciąży jest krytyczna dla zapewnienia zdrowego rozwoju dziecka, w szczególności jego mózgu i oczu {7, 8, 9}. Dzięki tłuszczom omega-3 mamy też mają rzadziej depresję poporodową {10}.

Tłuszcze i pokarmy zwierzęce są ważne ze względu na zawartość naturalnej witaminy D, jednakże panie w ciąży powinny niezależnie od jedzenia suplementować. Ciężarne z wyższym poziomem witaminy D w kwi rodzą inteligentniejsze dzieci {11}.

Prawidłowa dieta mamy także powoduje, że układ immunologiczny dziecka rozwija się lepiej, przez co dziecko dużo mniej choruje i efekt ten utrzymuje się wiele lat po jego narodzinach. Takie dzieci także wyraźnie lepiej radzą sobie później w szkole.

Dieta paleo jest całkowicie bezpieczna w czasie ciąży i przynosi wiele korzyści, trzeba jednak brać pod uwagę zmiany zachodzące w organizmie kobiety. Przyszłe mamy powinny unikać przyjmowania za dużej ilości białka (nie więcej niż 1,6 g białka dziennie na kilogram zdrowej masy ciała), bo ciąża to czas, kiedy ich organizm jest szczególnie wrażliwy na jego nadmiar.

Mięso i ryby są bardzo potrzebnym elementem diety, jednak powinny być tylko dodatkiem do warzyw i owoców. Czerwone mięso jest tak bogate w żelazo, że przy niejedzeniu zbóż nawet jego niewielkie ilości dostarczą wystarczająco żelaza dla mamy i dziecka.

Ryby są szczególnie ważne. Choć wiele przyszłych mam ich unika ze względu na zawartość metali ciężkich, to nauka jasno udowadnia, że jedzenie ryb w czasie ciąży ma dużo więcej zalet niż wad {12, 13, 14}.

Mamy też badania, według których ryby odpowiadają tylko za 7% rtęci w naszych organizmach {15}. Nie bój się ryb w czasie ciąży, choć staraj się wybierać te mniej skażone metalami ciężkimi.

Jakie jeść mięso? Czy ryby są zdrowe? Koniecznie zobacz: Mięso – zdrowie, pieniądze, sumienie oraz Ryby a rtęć.

Choć kawa jest ogólnie bardzo zdrowym napojem (zobacz więcej: Czy kawa jest paleo?), to w ciąży lepiej nie przesadzać, bo im więcej kawy, tym mniejsza waga urodzeniowa dzieci {16}.

Dieta paleo także w naturalny sposób chroni przed cukrzycą i nadciśnieniem, a właśnie te dwa schorzenia mogą być szczególnie niebezpieczne dla dziecka. Odżywiająca się zdrowo mama zyska na wadze tyle, ile powinna i ani kilograma więcej, a wiele Polek niestety podczas (i po) ciąży boryka się z nadmiarową tkanką tłuszczową.

Z kolei węglowodany nie muszą być radykalnie ograniczane i wiele pań może sobie pozwolić na większą ich ilość niż wcześniej. Węglowodany te jednak powinny pochodzić z warzyw i owoców (czasem z miodu), a nie ze zbóż czy cukru. Wyrzucenie z diety zbóż i cukru skutecznie zabezpiecza przed cukrzycą ciężarnych, która jest schorzeniem bardzo niebezpiecznym dla dziecka.

Z badań wiemy, że pewne ilości węglowodanów w pożywieniu są niezbędne podczas ciąży i zapewniają prawidłowy rozwój dziecka. Ciąża nie jest czasem ścisłych ograniczeń węglowodanów. Jedz ziemniaki i inne warzywa skrobiowe oraz owoce. Wiele pań dobrze toleruje pseudozboża (gryka, chia itp) oraz ryż – choć nie są one niezbędne i nie dostarczają żadnych unikalnych składników odżywczych.

Weston A. Price, który przemierzał świat 100 lat temu, obserwując prymitywne plemiona, zauważył, że w Afryce ciężarne były zachęcane do jedzenia pokarmów bogatych w węglowodany {17}. Dieta ketogeniczna u kobiet w ciąży źle wpływa na rozwój mózgu ich dzieci {18}.

Węglowodany z warzyw tak, ale nie cukier. Cukier w ciąży szkodzi dziecku! Badania jasno wykazały, że im więcej cukru jadły ciężarne, tym częściej ich dzieci miały alergie, problemy skórne i chorowały na astmę alergiczną {19}. Cukier i sztuczne słodziki powodują komplikacje ciążowe i wpływają na metabolizm dzieci, które potem mają większe szanse na otyłość {20}. Im więcej cukru w ciąży, tym mniej inteligentne dzieci {21}. Badań o cukrze i ciąży jest dużo więcej i wszystkie są jednoznaczne.

Uwaga, ważne! Jeśli jesz nie tak dużo węglowodanów, to możesz uzyskać pozytywny wynik badania pod kątem cukrzycy ciążowej, choć jej tak naprawdę nie masz! Czytaj więcej: Cukrzyca ciężarnych na diecie paleo.

Najlepiej przejść na dietę paleo jeszcze przed planowaną ciążą, żeby dać organizmowi czas na oczyszczenie się i unormowanie jego pracy. Badania pokazują, że otyłość z cukrzycą wpływa na nasz materiał genetyczny (epigenetyka – geny się nie zmieniają, ale niektóre z nich są aktywowane, a inne dezaktywowane). Otyli rodzice przekazują swój stan zdrowia w swoich genach i ich dzieci będą miały skłonności do nadwagi i chorób {22}. Jedz zdrowo i schudnij jeszcze przed staraniami o potomka – dotyczy to także ojców!

Nigdy jednak nie jest za późno na zmiany, choć podczas ciąży trzeba raczej unikać gwałtownych i radykalnych zmian nawyków żywieniowych. Najważniejsze jednak jest cały czas słuchać swojego organizmu. Mądra natura całe szczęście tak to zaprojektowała, że w większości przypadków kobieta sama najlepiej wie, jaka dieta jej pasuje, na jakie produkty ma ochotę, a jakich powinna unikać. Podświadomie wiele przyszłych mam wybiera właśnie takie pokarmy, które bardzo dobrze wpisują się w dietę paleo.

Podyskutuj o żywieniu podczas ciąży: polskie forum paleo – zadaj pytanie albo podziel się swoimi doświadczeniami i pomóż innym.


Chcesz dostawać informacje na maila o nowych postach na stronie PaleoSMAK? Nie spamujemy, szanujemy prywatność i zawsze możesz się wypisać.

Czytaj więcej: Co to jest dieta paleo? | Dieta paleo a płodność | Paleo dla dzieci? | Żywieniowe fakty i mity | Paleo dla początkujących | Gluten – nie tylko celiakia | Gluten NIE dla niemowląt | Autyzm i zespół Aspergera | Styl życia paleo

Źródła:
  1. Salvatore S, Finazzi S, Radaelli G, Lotzniker M, Zuccotti GV; Premacel Study Group. Prevalence of undiagnosed celiac disease in the parents of preterm and/or small for gestational age infants. Am J Gastroenterol. 2007 Jan;102(1):168-73.
    DOI/Crossref: 10.1111/j.1572-0241.2006.00958.x [PubMed] [Google Scholar]
  2. Karlsson H, Blomström Å, Wicks S, Yang S, Yolken RH, Dalman C. Maternal antibodies to dietary antigens and risk for nonaffective psychosis in offspring. Am J Psychiatry. 2012 Jun;169(6):625-32.
    DOI/Crossref: 10.1176/appi.ajp.2012.11081197 [PubMed] [Google Scholar]
  3. Antvorskov JC, Halldorsson TI, Josefsen K, Svensson J, Granström C, Roep BO, Olesen TH, Hrolfsdottir L, Buschard K, Olsen SF. Association between maternal gluten intake and type 1 diabetes in offspring: national prospective cohort study in Denmark. BMJ. 2018 Sep 19;362:k3547.
    DOI/Crossref: 10.1136/bmj.k3547 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
  4. Huypens P, Sass S, Wu M, Dyckhoff D, Tschöp M, Theis F, Marschall S, Hrabě de Angelis M, Beckers J. Epigenetic germline inheritance of diet-induced obesity and insulin resistance. Nat Genet. 2016 May;48(5):497-9.
    DOI/Crossref: 10.1038/ng.3527 [PubMed] [Google Scholar]
  5. Lily Nichols, Choline in Pregnancy: Folate’s Long Lost Cousin, dostęp 2019-11-19. [Link]
  6. Melnik BC, John SM, Schmitz G. Milk consumption during pregnancy increases birth weight, a risk factor for the development of diseases of civilization. J Transl Med. 2015 Jan 16;13:13.
    DOI/Crossref: 10.1186/s12967-014-0377-9 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
  7. Helland IB, Smith L, Saarem K, Saugstad OD, Drevon CA. Maternal supplementation with very-long-chain n-3 fatty acids during pregnancy and lactation augments children's IQ at 4 years of age. Pediatrics. 2003 Jan;111(1):e39-44. [PubMed] [Google Scholar]
  8. Judge MP, Harel O, Lammi-Keefe CJ. Maternal consumption of a docosahexaenoic acid-containing functional food during pregnancy: benefit for infant performance on problem-solving but not on recognition memory tasks at age 9 mo. Am J Clin Nutr. 2007 Jun;85(6):1572-7.
    DOI/Crossref: 10.1093/ajcn/85.6.1572 [PubMed] [Google Scholar]
  9. Decsi T, Koletzko B. N-3 fatty acids and pregnancy outcomes. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2005 Mar;8(2):161-6.
    DOI/Crossref: 10.1097/00075197-200503000-00009 [PubMed] [Google Scholar]
  10. Pinto TJ, Vilela AA, Farias DR, Lepsch J, Cunha GM, Vaz JS, Factor-Litvak P, Kac G. Serum n-3 polyunsaturated fatty acids are inversely associated with longitudinal changes in depressive symptoms during pregnancy. Epidemiol Psychiatr Sci. 2017 Apr;26(2):157-168.
    DOI/Crossref: 10.1017/S204579601500116X [PubMed] [Google Scholar]
  11. Melough MM, Murphy LE, Graff JC, Derefinko KJ, LeWinn KZ, Bush NR, Enquobahrie DA, Loftus CT, Kocak M, Sathyanarayana S, Tylavsky FA. Maternal Plasma 25-Hydroxyvitamin D during Gestation Is Positively Associated with Neurocognitive Development in Offspring at Age 4-6 Years. J Nutr. 2020 Nov 2:nxaa309.
    DOI/Crossref: 10.1093/jn/nxaa309 [PubMed] [Google Scholar]
  12. Oken E, Wright RO, Kleinman KP, Bellinger D, Amarasiriwardena CJ, Hu H, Rich-Edwards JW, Gillman MW. Maternal fish consumption, hair mercury, and infant cognition in a U.S. Cohort. Environ Health Perspect. 2005 Oct;113(10):1376-80.
    DOI/Crossref: 10.1289/ehp.8041 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
  13. Oken E, Radesky JS, Wright RO, Bellinger DC, Amarasiriwardena CJ, Kleinman KP, Hu H, Gillman MW. Maternal fish intake during pregnancy, blood mercury levels, and child cognition at age 3 years in a US cohort. Am J Epidemiol. 2008 May 15;167(10):1171-81.
    DOI/Crossref: 10.1093/aje/kwn034 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
  14. Starling P, Charlton K, McMahon AT, Lucas C. Fish intake during pregnancy and foetal neurodevelopment--a systematic review of the evidence. Nutrients. 2015 Mar 18;7(3):2001-14.
    DOI/Crossref: 10.3390/nu7032001 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
  15. Golding J, Steer CD, Hibbeln JR, Emmett PM, Lowery T, Jones R. Dietary predictors of maternal prenatal blood mercury levels in the ALSPAC birth cohort study. Environ Health Perspect. 2013 Oct;121(10):1214-8.
    DOI/Crossref: 10.1289/ehp.1206115 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
  16. Rhee J, Kim R, Kim Y, Tam M, Lai Y, Keum N, Oldenburg CE. Maternal Caffeine Consumption during Pregnancy and Risk of Low Birth Weight: A Dose-Response Meta-Analysis of Observational Studies. PLoS One. 2015 Jul 20;10(7):e0132334.
    DOI/Crossref: 10.1371/journal.pone.0132334 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
  17. Weston A. Price, MS., D.D.S., F.A.G.D. Nutrition and Physical Degeneration, A Comparison of Primitive and Modern Dietsand Their Effects, dostęp 2019-11-18. [Link]
  18. Sussman D, Ellegood J, Henkelman M. A gestational ketogenic diet alters maternal metabolic status as well as offspring physiological growth and brain structure in the neonatal mouse. BMC Pregnancy Childbirth. 2013 Oct 29;13:198.
    DOI/Crossref: 10.1186/1471-2393-13-198 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
  19. Bédard A, Northstone K, Henderson AJ, Shaheen SO. Maternal intake of sugar during pregnancy and childhood respiratory and atopic outcomes. Eur Respir J. 2017 Jul 5;50(1).
    DOI/Crossref: 10.1183/13993003.00073-2017 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
  20. Goran MI, Plows JF, Ventura EE. Effects of consuming sugars and alternative sweeteners during pregnancy on maternal and child health: evidence for a secondhand sugar effect. Proc Nutr Soc. 2019 Aug;78(3):262-271.
    DOI/Crossref: 10.1017/S002966511800263X [PubMed] [Google Scholar]
  21. Cohen JFW, Rifas-Shiman SL, Young J, Oken E. Associations of Prenatal and Child Sugar Intake With Child Cognition. Am J Prev Med. 2018 Jun;54(6):727-735.
    DOI/Crossref: 10.1016/j.amepre.2018.02.020 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
  22. Huypens P, Sass S, Wu M, Dyckhoff D, Tschöp M, Theis F, Marschall S, Hrabě de Angelis M, Beckers J. Epigenetic germline inheritance of diet-induced obesity and insulin resistance. Nat Genet. 2016 May;48(5):497-9.
    DOI/Crossref: 10.1038/ng.3527 [PubMed] [Google Scholar]
Dodaj komentarz przez Facebooka poniżej albo formularzem na dole strony:

9 komentarzy do “Ciąża”

  1. Od 1.5roku choruje na wzjg, od roku jestem na diecie scd i jak tylko zaczęłam tą dietę objawy choroby zniknęły i jestem w remisji. Chcemy zacząć starania o dziecko i tu moje pytanie: czy dieta scd również byłaby bezpieczna dla dziecka ? Dużo się nie różni od paleo a chciałabym jeszcze przynajmniej rok na niej pozostać.

    1. Dziecko się składa z wody, białka i tłuszczu. Jak wyrzucisz złożone węglowodany i poczujesz się lepiej, to dziecko też skorzysta na dobrym samopoczuciu mamy 🙂

  2. No dobrze, a co uważacie o AIP? Czy AIP jest bezpieczne dla ciężarnej i dla maluszka w brzuszku? Czy lepiej się wstrzymać do póki nie doda się większej ilości produktów? Napiszecie jakiś artykuł na ten temat?

    1. Wszystko jest już napisane. AIP powinien dostarczyć wystarczająco wszystkich składników odżywczych. Dziecko (poza wodą) się składa z białka i tłuszczu, a w AIP pozostaje całkiem sporo ich źródeł. Na AIP też można jeść dużo roślin, największym problemem mogą być zmienione smaki ciężarnej 🙂

      1. A przy karmieniu piersią? Nie trzeba wtedy koniecznie pić mleka? Przepraszam za głupie pytania ale przeważnie ludzie trąbią o nabiale w ciąży i podczas karmienia.

        1. A po co? Żaden ssak nie pije mleka podczas karmienia swoich młodych. No, przepraszam, żaden poza człowiekiem, któremu się wydaje, że jest mądrzejszy od natury.
          Mleko zawiera dużo białka i tłuszczu wraz z rozpuszczalnymi w nim witaminami (A, D, E i K). I to musisz jeść, a nie odtłuszczoną chemiczną białą wodę z fabryki, która nie wiadomo czemu nazywa się "mleko".

  3. W pierwszej ciąży nie mogłam w ogóle jeść mąki i cukru ponieważ miałam po tym piramidalną zgagę. Z konieczności więc odstawiłam, nie wiedząc w ogole co to jest dieta niskowęglowodanowa. Ponieważ ciąża przebiegała w większości w okresie lata i wczesnej jesieni, zywiłam się głównie sezonowymi warzywami, i owocami, jadłam chętnie białe sery i fermentowane napoje mleczne oraz ryby , mięso i jajka, nie odczuwalam potrzeby jedzenia niczego więcej. Ciążę zniosłam świetnie, do końca niemal pracowałam. W czasie ciąży przybyło mi zaledwie 7 kg, ale miałam nadwagę przed ciążą. Miałam bardzo dużo energii i pieknie wygladałam, wszyscy mówili, ze ciąża mi służy. Zero nudności, zero wahań emocjonalnych, świetne wyniki diagnostyczne, wzorowa cytologia (grupa 1 i jałowy wymaz z pochwy). Dziecko urodziło się naturalnie, było małe ale to predyspozycja osobnicza, zdrowe, do tej pory żadnych alergii i jakichkolwiek problemów zdrowotnych czy psychicznych.

  4. Szkoda że nie wiedziałam tego przed ciążą wymiotowałam cale 9 miesięcy . Mdlałam cały czas przytyłam tylko 2,5 kg i miałam plaski brzuch . Jak przyjechałam na porodówkę lekarz zapytał to gdzie ta rodząca ? Całe szczęście dziecko urodziło się zdrowe .

  5. Świetny artykuł, którego tezy mogę poprzeć własnym przykładem: jestem obecnie w 5. miesiącu ciąży i nie mam pojęcia, co to nudności, wymioty, osłabienie czy skoki ciśnienia. Masa mojego ciała w zasadzie nie zmieniła się w porównaniu z czasem przed ciążą – a jednak dzidziuś ma się świetnie, jest nawet nieco większy niż wskazują normy dla tego etapu ciąży.

    Moje doświadczenia z ginekologiem są analogiczne do opisanych powyżej – masa suplementów wypisywanych podczas każdej wizyty na kartce, która natychmiast po wyjściu z gabinetu ląduje w koszu. Przykład: choć nie skarżyłam się w ogóle na skurcze i nie miałam stwierdzonego niedoboru magnezu, lekarka kazała mi profilaktycznie zażywać bardzo duże jego dawki. Nawiasem mówiąc, podczas ŻADNEJ wizyty nie zapytała nawet słowem o tryb życia i sposób odżywiania.

    Zdrowy rozsądek, słuchanie intuicji i Paleo dieta to naprawdę droga do przyjemnej i bezproblemowej ciąży, a co za tym idzie szczęśliwej mamy i zdrowego dzidziusia 🙂

Dodaj komentarz

Twój adres nie zostanie opublikowany. Pola wymagane są oznaczone symbolem *

Dieta paleo po polsku i styl życia dla dzieci i dorosłych