*** To wpis z roku 2016, uaktualniony o dane z 2018 wpis jest tutaj. ***
Pochodząc z rodziny ze skłonnością do słodkości i cukrzycy, od dawna badam sobie profilaktycznie poziom glukozy (cukru) w krwi na czczo. Jest to proste i tanie (około 7 zł) badanie, które z dość dobrym prawdopodobieństwem pokazuje, czy insulina i glukoza w krwi są pod kontrolą, czy nie.
Widząc, jak bardzo poprawiły się niektóre z moich wyników badań (zobacz: Trójglicerydy i dieta paleo – badanie krwi), byłem naprawdę zaskoczony powyższym wykresem. Może się zdarzyć jedno badanie z dziwną wartością, ale tu wyraźnie widać prawidłowość – jedząc śmieci, miałem nie taką złą glukozę na czczo, a po przejściu na żywienie paleo i ograniczeniu węglowodanów mój cukier w krwi podskoczył, dwa razy dochodząc blisko poziomu uznawanego umownie za stan przedcukrzycowy.
Przelicz jednostki ilości glukozy (cukru) w krwi:
=Nie miałem pojęcia, czym to jest spowodowane. Poświęciłem trochę czasu na przeszukanie internetu pod kątem podobnych przypadków i potencjalnych wytłumaczeń i coś znalazłem – koniecznie zobacz wpis sprzed roku: Glukoza i paleo – badanie krwi (2015).
Od tamtego czasu znalazłem jeszcze jeden bardzo ciekawy wpis {1}, według którego fizjologiczna insulinooporność jest czymś jak najbardziej normalnym na dietach bardzo niskowęglowodanowych albo wręcz ketogenicznich – nie więcej niż 10% kalorii z węglowodanów.
Znalazłem też na sieci zapis rozmowy dwóch lekarzy (jeden z nich to słynny Robb Wolf), którzy poruszają ten temat i według nich wysoki poziom glukozy u niektórych jedzących dużo białka, a mało węglowodanów, jest czymś normalnym {2}.
Są dni, kiedy rzeczywiście jem bardzo mało węglowodanów, ale raczej nie ograniczam ich szczególnie na siłę i staram się do prawie każdego posiłku jeść ugotowanego i ostudzonego potem ziemniaka, jako doskonały prebiotyk – oporna skrobia (zobacz więcej: Skrobia oporna oraz Czy ziemniaki są paleo?).
Wciąż nie do końca wiem, dlaczego mam tak wysoki cukier na czczo – osiągający poziomy początkujących cukrzyków. Nie mam cukrzycy, jem nie tak dużo węglowodanów (ale nie zero), nie jem w ogóle cukru ani zbóż, a miodu to jak na lekarstwo.
Po zmianie żywienia na dietę paleo zauważyłem taką lawinę pozytywnych zmian, potwierdzoną moim samopoczuciem i wszystkimi innymi badaniami, że wierzę, iż w tym konkretnym przypadku taki poziom cukru w krwi na czczo nie jest niczym złym. Żeby się upewnić zacząłem od roku robić dodatkowe badanie – HbA1c, czyli hemoglobina glikowana.
Dzięki naturalnym procesom zawarta w naszych czerwonych krwinkach hemoglobina czasem łączy się z glukozą w krwi. Im więcej glukozy w krwi, tym więcej hemoglobiny ulegnie glikacji. Ponieważ średni czas życia erytrocytu (czerwonego ciałka krwi) to 8-12 tygodni, to uznaje się, że wynik HbA1c jest miarą średniego poziomu glukozy w krwi przez ostatnie 2-3 miesiące.
Przyjmuje się, że cukrzyca to HbA1c o wartości powyżej 6 albo 7%, a ja mam prawidłowy poziom około 5,1%. (lekarze nie są zgodni, jakie są normy hemoglobiny glikowanej – najczęściej uznaje się, że zdrowi ludzi nie powinni mieć HbA1c powyżej 5,9%, choć według niektórych HbA1c już powyżej 5,3% jest powodem do obaw). Co ciekawe, ostatnie moje badanie wykazało (chwilowy) wyższy poziom glukozy na czczo w krwi niż poprzednio, podczas gdy wynik HbA1c nieco spadł.
Wciąż myślę, że mam do czynienia z fizjologiczną insulinoopornością, będącą naturalną odpowiedzią niektórych organizmów na dietę niskowęglowodanową. Jako naturalny proces zdrowego organizmu nie jest to choroba ani stan wymagający leczenia czy też przejmowania się nim (po szczegóły zobacz wpis sprzed roku).
Istnieją badania, które potwierdzają istnienie takiej fizjologicznej reakcji organizmu na ograniczenie węglowodanów {3, 4, 5}.
Będę cyklicznie robił sobie badanie cukru w krwi na czczo oraz hemoglobiny glikowanej HbA1c. Wciąż się uczę odczytywać sygnały swojego organizmu i osiągnąłem już w tym spory postęp. Na razie wszystko wskazuje na to, że jest to naturalne zjawisko. Bardzo mnie ciekawi, jakie będę miał wyniki badań poziomu glukozy w krwi w kolejnych latach i jak one będą się zmieniać wraz z moim wiekiem.
Pamiętaj – nie jestem lekarzem, odpowiadam za zdrowie tylko swoje i członków najbliższej rodziny – niczyje inne, nie podejmuję się więc doradzania nikomu w kwestii leczenia albo interpretowania wyników badań, szczególnie w przypadku, który dla mnie samego nie jest do końca jasny.
Jeśli jesteś w podobnej sytuacji, czyli po ograniczeniu węglowodanów masz wyższy cukier w krwi, to być może nie jest to nic złego, a być może jest to sygnał jakichś nieprawidłowości. Jeśli się tym przejmujesz, to sprawdź to dokładnie z dobrym lekarzem.
Czytaj więcej: Dieta paleo | Paleo dla początkujących | Efekty diety paleo | Żywieniowe fakty i mity | Dieta na… | Paleo dla dzieci? | Styl życia paleo
- Mark Sisson. Dear Mark: Does Eating a Low Carb Diet Cause Insulin Resistance? dostęp 2019-11-20. [Link]
- Robb Wolf.Episode 385 – Dr. Shawn Baker – Carnivore Diet and Dr. Baker’s Blood Work. [Link]
- Caminhotto Rde O, Lima FB. Impaired glucose tolerance in low-carbohydrate diet: maybe only a physiological state. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2013 Dec;305(12):E1521.
DOI/Crossref: 10.1152/ajpendo.00580.2013 [PubMed] [Google Scholar] - Grandl G, Straub L, Rudigier C, Arnold M, Wueest S, Konrad D, Wolfrum C. Short-term feeding of a ketogenic diet induces more severe hepatic insulin resistance than an obesogenic high-fat diet. J Physiol. 2018 Oct;596(19):4597-4609.
DOI/Crossref: 10.1113/JP275173 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC] - Blagosklonny MV. The mystery of the ketogenic diet: benevolent pseudo-diabetes. Cell Cycle. 2019 Sep;18(18):2157-2163.
DOI/Crossref: 10.1080/15384101.2019.1644765 [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
Najbardziej miarodajne to zrobić sobie krzywą cukrową, czyli mierzyć glikemię co 1-2 godziny przez całą dobę, ale to dostępne tylko w szpitalu lub jak ktoś ma glukometr 🙂
Porozmawiaj o tym z eMMą.. Ona jest specjalistką. Może jesz coś poprzedniego dnia co Ci jednak nie służy i w ten sposób się to manifestuje.. Efekt brzasku czy coś takiego wg Dr Witoszek.
Może jesz więcej niż jeden rodzaj białka dziennie?
To wydaje się śmieszne ale ponoć ma znaczenie..
Zależy jak liczysz – jak bierzemy pod uwagę białko zawarte w kapuście, jabłkach, sałacie, marchewce, to jem co najmniej paręnaście różnych rodzajów białka dziennie. Jeśli uwzględniasz tylko strączki, mięso i ryby, to często jem tylko jeden rodzaj białka, czasem dwa, a z rzadka trzy. Jednak ja nie widzę tego rozróżnienia – ziemniaki też mają białko – i co z nim?
No ja właśnie nie liczę 😉 .. nie znam tak do końca tej teorii ale raczej chodzi o te typowo białkowe produkty i o to że np. jesz rybę i mięso tego samego dnia. Ale tak jak piszę.. nie jestem ekspertka w tej kwestii. Wiem tylko że jest taka teoria i jestem ciekawa czy się sprawdza. U eMMy z tego co czytam to rzeczywiście tak działa..
A czy przed badaniem posiłek wieczorny był bez węglowodanów lub nawet cały dzień był „niskowęglowodanowy” ? Mogło to spowodować uwolnienie glikogenu z wątroby i przekształcenie go w cukier aby odżywić przede wszystkim mózg w czasie snu – tak w duużym uproszczeniu.
Nie prowadzę kalendarzyka, nie wiem, co jadłem wcześniej. Na pewno nie było w tym dużo węglowodanów.
Skoro poziom HbA1c oznacza średni poziom glukozy w krwii to dlaczego na wykresie się nie zgadzają z poziomem glukozy?
To zupełnie różne zagadnienia i inne jednostki. To akurat przypadek, że glukoza wyrażana w mmol/l ma podobne wartości jak HbA1c mierzone w %. Nie można ich porównywać liczbowo.
Ale glukoza rośnie a HbA1c spada.
Bo glukoza mierzona jest sporadycznie, więc można trafić z badaniami akurat na dzień czy porę dnia kiedy jest wyższa. HbA1c wyraża średnie stężenie, więc jezeli np przez 12h w ciągu dnia masz wysoki „cukier” a przez drugą połowe bardzo niski, to HbA1c wyjdzie ci w normi. To zresztą jedna z metod jaką stosują kombinujący cukrzycy, żeby oszukać doktora ,ze dobrze kontrolują cukry.
Ja tez tak mam od czasu jak jem malo weglowodanow a wiecej zieleniny i miecha .Moj cukier na czczo siega do 135 .Po jedzeniu i wieczorem zaledwie 105 .
To normalne. Hiperglikemia poranna. Zapas na czas upolowania śniadania, które niestety nie czeka w lodówce. Organizm adaptuje się do „trudniejszych warunków” i mniejszej podaży „węgla” z rana.