Węglowodany są obecnie podstawą wyżywienia naszej planety. W większych ilościach jednak jadamy je dopiero od bardzo niedawna – zaledwie od kilku tysięcy lat. Wcześniej, przez setki tysięcy lat, jadaliśmy ich dużo mniej, za to więcej tłuszczu. Właśnie to zwiększone spożycie węglowodanów jest przyczyną wszystkich chorób cywilizacyjnych.
Węglowodany są organicznymi związkami chemicznymi o charakterystycznym stosunku liczby atomów wodoru do tlenu wynoszącym 2:1 (stąd ich nazwa). Ze względu na budowę cząsteczek można je podzielić na węglowodany proste i złożone, te ostatnie będące z reguły łańcuchami składającymi się z wielu (czasem tysięcy) cząsteczek cukrów prostych.
Węglowodany proste nasz organizm wchłania bez trawienia i w jelitach przechodzą one bezpośrednio do krwiobiegu. Potrafimy trawić niektóre węglowodany złożone, to znaczy rozkładać je za pomocą odpowiednich enzymów do cukrów prostych. Istnieją jednak węglowodany, których nie potrafimy przetworzyć ani przyswoić – to najczęściej błonnik albo skrobia oporna. Jeśli na stronie PaleoSMAK mówimy ogólnie o węglowodanach, to mamy na myśli tylko te przyswajalne przez człowieka.
Na ogół węglowodany proste mają słodki smak, stąd też określa się je mianem cukrów, ich przykładami są glukoza i fruktoza. We współczesnej diecie węglowodany dostarczane są głównie pod postacią produktów roślinnych albo ich pochodnych: zbóż (chleb, mąka, makaron, kasza, ryż…), ziemniaków, cukru, syropu glukozowo-fruktozowego, skrobii i owoców.
Węglowodany i ich pochodne mają różne funkcje, u roślin i owadów pełnią one funkcje budulcowe (odpowiednio celuloza i chityna), a u praktycznie wszystkich żywych organizmów, wliczając w to bakterie, mają funkcję energetyczną, będąc źródłem albo nośnikiem energii potrzebnej do życia. Także w naszych ciałach węglowodany są źródłem energii dla wielu komórek oraz jej podręcznym magazynem.
Wykonano wiele badań polegających na karmieniu ochotników tylko i wyłącznie mięsem przez okres nawet dwóch lat, nie wspominając o tym, że Eskimosi żywią się tylko mięsem i tłuszczem przez całe swoje życie. Potrafimy przeżyć w zdrowiu bez węglowodanów, jednak mimo wszystko pewne (nieduże) ilości węglowodanów są wskazane w pożywieniu.
Problemem współczesnej diety jest to, że ilość węglowodanów w niej przekracza te wskazane ilości czasem i dziesięć razy, a nasze organizmy nie wyewoluowały sposobu na radzenie sobie z ich nadmiarem (bo nigdy wcześniej nie miały takiego problemu).
Nadmiar węglowodanów czyni spustoszenie w organizmie, osłabia kondycję i system odpornościowy i w rezultacie powoduje niekończące się stany zapalne i niezliczone choroby. Węglowodany także pogarszają przebieg niektórych chorób, np. są paliwem dla nowotworów (rak żywi się cukrem!), przyspieszając ich wzrost.
Według jedno z najbardziej kompleksowych badań obserwacyjnych obejmujących 18 krajów (w tym Polskę) – im więcej jesz węglowodanów, tym większe masz ryzyko śmierci {1}.
Po posiłku bogatym w węglowodany poziom naszego cukru w krwi skacze (tym bardziej, im więcej ich zjedliśmy), a potem spada. Im bardziej spada poziom cukru w krwi po posiłku, tym bardziej jesteśmy głodni przy następnym {2}. To jeden z kilku sposobów, w jaki węglowodany tuczą nas.
Wiele popularnych schorzeń i chorób ściśle się wiąże z nadmiernym spożywaniem nadmiaru węglowodanów i z reguły znikają bez śladu po uregulowaniu diety:
- nadwaga, otyłość
- cukrzyca
- zgaga, choroba refluksowa, wrzody
- zapalenia: stawów, chrząstek, dziąseł, żołądka i jelit, nerek, okrężnicy, wątroby, zatok, serca,
- anemia
- astma
- miażdżyca
- choroba Leśniowskiego-Crohna
- choroby skóry: trądzik, wypryski, łuszczyca, grzybica, bielactwo, egzema, łysienie
- bóle: stawów, głowy,
- problemy ze snem
- problemy z tarczycą
- nadciśnienie
Nadmiar węglowodanów przyczynia się albo znacznie zaognia przebieg wielu innych schorzeń, dieta paleo i niskowęglowodanowa może pomóc w następujących problemach:
- depresja
- rak
- zaburzenia płodności, endometrioza, zespół policystycznych jajników
- krótkowzroczność
- choroby neurodegeneracyjne (Alzheimer, Parkinson, stwardnienie rozsiane…)
Dieta paleo polega na wykluczeniu popularnych i niezdrowych źródeł węglowodanów oraz prozapalnych pokarmów, przez co przynosi ulgę we wszystkich powyższych przypadkach i wielu, wielu innych. Sprawdź sam(a)! Masz do stracenia tylko kilka chorób i kilogramów.
Zobacz koniecznie: Paleo dla początkujących. oraz Efekty diety paleo.
Podyskutuj węglowodanach, zdrowiu i odżywianiu: polskie forum paleo. Zadaj pytanie albo podziel się swoimi doświadczeniami i pomóż innym!
Czytaj więcej: Dieta paleo? | Paleo dla początkujących | Efekty diety paleo | Żywieniowe fakty i mity | Dieta na… | Węglowodany tuczą a nie tłuszcz | Węglowodany a hormony | Rak żywi się cukrem | Dlaczego ludzie jedzą zboża? | Zboża szkodzą | Dieta niskowęglowodanowa | Paleo dla dzieci? | Styl życia paleo
- Dehghan M, Mente A, Zhang X, Swaminathan S, Li W, Mohan V, Iqbal R, Kumar R, Wentzel-Viljoen E, Rosengren A, Amma LI, Avezum A, Chifamba J, Diaz R, Khatib R, Lear S, Lopez-Jaramillo P, Liu X, Gupta R, Mohammadifard N, Gao N, Oguz A, Ramli AS, Seron P, Sun Y, Szuba A, Tsolekile L, Wielgosz A, Yusuf R, Hussein Yusufali A, Teo KK, Rangarajan S, Dagenais G, Bangdiwala SI, Islam S, Anand SS, Yusuf S; Prospective Urban Rural Epidemiology (PURE) study investigators. Associations of fats and carbohydrate intake with cardiovascular disease and mortality in 18 countries from five continents (PURE): a prospective cohort study. Lancet. 2017 Nov 4;390(10107):2050-2062.
DOI/Crossref: 10.1016/S0140-6736(17)32252-3 [PubMed] [Google Scholar] - Wyatt P, Berry SE, Finlayson G, O'Driscoll R, Hadjigeorgiou G, Drew DA, Khatib HA, Nguyen LH, Linenberg I, Chan AT, Spector TD, Franks PW, Wolf J, Blundell J, Valdes AM. Postprandial glycaemic dips predict appetite and energy intake in healthy individuals. Nat Metab. 2021 Apr;3(4):523-529.
DOI/Crossref: 10.1038/s42255-021-00383-x [PubMed] [Google Scholar] [Pełna treść w PMC]
Czyli górna granica węgli na diecie Paleo to 30%? ok 25% protein a reszta to zdrowe tłuszcze?
Do mnie te argumenty przemawiaja, ale…
1. Jak się ma do tego dieta włoska, kojarzona przecież z pastami i pizzą?
2. Jak dają sobie radę Francuzi z wszechobecną bagietką do kazdego posiłku?
3. Jak wyobrazić sobie dietę mieszkanców Meksyku bez fasoli?
Jakie to mechanizmy? Dałbym sobie spokój z odwołaniami do ery kamienia łupanego, bo to zawsze będzie trochę „dęte”, ale jakieś racjonalne argumenty w sprawie moich pytań chętnie bym poznał.
Niedawno zmieniłem dietę na niskowęglowodanową, jakoś najbliżej mi do dr Lutza.
No Włosi jedzą makarony i pizze i są grubi i chorzy, od ostatnich miejsc w statystykach ratuje ich tylko chyba oliwa z oliwek. W wielu krajach kuchnia ma uwarunkowania kulturowe, które ze zdrowiem nie mają nic wspólnego. A dr Lutz odradza jedzenie jakichkolwiek zbóż, prawda?
No nie mogę wytrzymać z tym niechlujstwem językowym, więc zapytam: co to jest oliwa, żeby autor tej świetnej strony coś sobie wreszcie uświadomił.
Według słownika https://sjp.pwn.pl/szukaj/oliwa.html
oliwa
1. «przezroczysty, płynny tłuszcz o jasnożółtej barwie, wytłaczany z oliwek; czasem też: olej»
Oliwa to głównie tłuszcz wytłaczany z oliwek, ale niestety wielu Polaków nazywa dowolny płynny tłuszcz "oliwą". Pisanie "oliwa z oliwek" jest rzeczywiście nie do końca poprawne, ale dla każdego jednoznaczne, nikt tutaj nie zastosuje oleju słonecznikowego.
Meksykanie są okropnie grubi i niedożywieni jednocześnie, a Francuzi jedzą również dużo serów i mięsa – wołowiny a zapijają to winem:) nie wiem czy jedzą bagietki do każdego posiłku, czy może raczej raz dziennie.
Prosiłbym autora o odpowiedz pod komentarzem iv.
No fakt… nie przyszło mi to do głowy z tymi owocami ze rzeczywiście to co teraz mamy do owocopodobny wytwór. Witarianie i frutarianie nie jadaja zbóż ani strączkowych z wyjątkiem bodajże zielonego groszku natomiast tłuszcze jadaja i tu też moja głowa kipi od myślenia. .. są surojady (witarianie) na diecie wysokoweglowodanowej i są chudzi (Freele, Durianrider, Graham czy polscy witarianie jak PepsiEliot czy Alani Satori) . . Są też wysokotluszczowi i taka jedna pani (Boutenko) na tej właśnie diecie jest gruba.. wiec zastanawiam się jak to jest tak do końca z tymi węglowodanami z owoców a tluszczami
Nie możesz oceniać sposobu odżywiania po tym, że jedna osoba go stosująca jest gruba albo chuda.
Witarianie z reguły są szczupli, ponieważ najczęściej jedzą dość mało kalorii i nie oszukują, tak jak większość miękkimi ugotowanymi daniami, które łatwo zjeść w dużej ilości.
Jako gatunek mamy bardzo zróżnicowaną tolerancję na węglowodany i niektórzy czują się doskonale jedząc w dużej mierze właśnie węglowodany, podczas gdy inni muszą je z kolei ograniczyć do zera. Jednak fakt pozostaje faktem, że współczesne pożywienie w porównaniu do jedzenia naszych przodków jest przeładowane węglowodanami.
Ciągle mnie zastanawia wstawianie znaku równości między owocami a słodyczami czy makaronem. Czy wszystkie węglowodany działają tak samo w naszym organizmie? Czy zjedzenie chleba czy batonika działa w ten sam sposób co zjedzenie banana? … Przecież pochodzimy od małp człekokształtnych które zanim nauczyły się polować jadaly właśnie duże ilości owocow.. wiec dlaczego owoce miałyby nam szkodzić? Co z witarianami czy frutarianami, którzy jadaja ogromne ilości owoców i pozbywają się chorob i różnych dolegliwości? Co z naszymi najbliższymi krewnymi gorylami czy szympansami których budowa ciała (zresztą taka jak nasza) grupuje ich jako roślinozercow? Taki goryl jada przecież więcej węglowodanów. .
Iwona, bardzo dobre pytanie. Weź pod uwagę, że małpy jadły _naturalne_ owoce w dżungli, które są małe, włókniste, kwaśne i mało słodkie. Wiesz, jak wyglądają dzikie jabłka albo dzikie gruszki? Próbowałaś je jeść? Współczesne owoce czasem nie przypominają nijak oryginałów, są tak wyhodowane, żeby ociekały cukrem. Obecne jabłka zawierają kilka razy więcej cukru niż ich dzikie odmiany, to samo dotyczy wszystkich owoców. Małpy jadały zupełnie inne banany – gdzie miąższu było jak na lekarstwo, a w środku były głównie nasiona! Obecne owoce są sztuczne, są tak wyhodowane przez człowieka, żeby były nienaturalnie duże, baaaardzo słodkie i mało włókniste. A witarianie i frutarianie nie jadają zbóż, roślin strączkowych i nie używają tłuszczy roślinnych, prawda?
akurat dzikie jabłka nie są kwaśne innych pierwotnych owoców nie jadłam
Dzikie jabłka są trochę kwaśne i trochę słodkie ale ich kwaśność nie jest istotna.Liczy się zawartość cukru, a ta jest mała w porównaniu ze współczesnymi odmianami.Podobnie jest w przypadku dzikich grusz i czereśni.